Wednesday, June 13, 2012

Коан:


Нэгэн залуу хүн илдийн замыг төгс эзэмшихээр кэндо багшдээр ирж гэнэ л дээ. Багш түүний гарыг нь харж, их махруу хүн (эвэршсэн гараар нь) бас юмыг сурч чадах хөдөлгөөнтөй ухаантайг нь харж ойлгож, болгоож гэнэ.
Тэгтэл шавь нь модон илдээр бэлтгэж эхлэнэ гэж бодтол, багш нь түүнийг газар татсан дөрвөлжин дэвжээг тойроод алхаад бай гэжээ. Сайн шавь учраас, залуу алхаад л байж. Алхаад л байж. Харин багш нь орой нь алхуулсны дараа нээг үг дугаралгуй, шавиа бага сага магтаж, тэд хоолоо идээд, багш нь унтаад өгч гэнэ. Шавь нь гайхсан боловч, багшыхаа үгнээс гаралгуй дараагын өглөө нь өөрөө тэр дэвжээг тойрч эхэлж гэнэ.
Ийм маягаар хагас жил өнгөрч, багш нь ч түүнийг харж бясалгаж, "Чи их эрдэм сурч байна, бүх юм сайн болж байна" гэдэг байв.
Жилийн дараа шавь нь юу хийж байгааг багшаасаа асууж зүрлэлгүй, эцэстээ тэвчээрээ алдаж, явахдаа бэлдэж гэнэ. Харин багш түүнийг хараад, дассан шавийгаа асууж гэнэ:
-Чи яагаад дасгалаа тасалдуулав? гэтэл, шавь нь:
-Багшаа, таны хэлснээр би дасгалаа хийтэл, эцэстээ би энэ дасгалын учрыг ойлгохоо болилоо. Би явья даа, би их муу шавь бололтой гэж.
Багш нь инээж,
-Аан, тэгвэл жинхэнэ бэлтгэлдээ орье гэж гэнэ. Харин модон илдийн оронд жинхэнэ хурц илд авчирч гэнэ. Шавь нь гайхаж, би чинь жил орчим илд гартаа барьсангуй, болохгуй болохгуй гэтэл багш нь:
-За одоо чи эрдмээ харуулах цаг чинь ирсэн, гээд хэд хэдэн удаа довтлолт хамгаалалтыг давтаж гэнэ. Шавь нь хурц илдээс бага сага сэрэмжилж, ер нь яаж ч чадахгуй, сандраад байв.
Багш нь хэлж гэнэ:
-Чи жилийн турш тэр дэвжээ тойрч алхасан, тэр байдлаа дурсдаа? Тэр байдалдаа тэгээд ор! гэж.
Шавь нь эргэн дурстал, элдвийн бодол, ухаан самууруулсан сэтгэлийн хөдөлгөөнөө дарж байснаа санаж- бие ба ухааныг тухайн газар байлгаж, анхаарал нь бүрэн төлөвөрсөн гэдэг. Энд нь хөгшин багшын ялагдашгуй тулааны нууц оршиж байсан юм.
Тэр алхаж байсан нь идэвхт бясалгал гэдэг нь юм.

1 comment: